Sucos: blog de Dores Tembrás

A resposta chegou por asalto, cunha mensaxe o día que me pai fixo os 69.

Levaba tanto tempo aí, das entrevistas, dos amigos, a pregunta maldita.

O rito, o ritual, o signo que marca o momento. Iso non estaba en min. Aprendino.

Na casa a cerimonia ten unha potencia que resulta inútil describir.

Na infancia un dos primeiros ritos era o bautismo dos cans. Meu pai anunciábao cando nacían, ou cando viña un cadeliño para a casa. -Dores, temos que poñerlle un nome. Entón eu collía algún daqueles cacharriños de latón, e xuntabámonos todos na aira. Meu irmán aguantábao para que eu dixera as palabras máxicas: O teu nome é: Quisque, Orellas, Arricoque…mentres botaba a auga que lle esvaraba pola cabeza, o canciño morto de medo. Despois eu collíao no colo, moitas veces mexado, e quedaba con el, alí sentada na terra, o cacharriño a carón. Nomealo, poñerlle nome. Protexelo.

Sempre a cerimonia: o día primeiro de escola, soprando unha vela traída de Suiza polo avó emigrado, a foto da comuñón a carón do limoeiro que morrería de peste. Xosé e mais eu subidos á ghrade. A foto que me pediches que lle fixera ao avó, xa cego, mentres o afeitabas, coa miña primeira cámara aos dez anos. A edición facsímil dunha obra de Castelao que me agasallaron meus pais polos 18, cunha adicatoria para non esquecer. A primeira árbore que plantei contigo. Estirando o plástico invernadoiro. Miña nai mentres cose o meu vestido para o casamento, cando se fixo o forno da casa ou cando se meteu a mesa na cociña e para a que tiveron que acudirnos unha ducia de veciños. Cada fotografía, cada retrato. Celebrar.

Pero tamén o que non se fotografou, aprenderme a facer enxertos, a despelexar un corzo, a recoñecer o canto dun paxaro, a observar o niño sen asañar, ou a película de super oito na que mamá me aleita o primeiro día recen chegadas á casa e que vin por vez primeira o día que cumprín 30 anos.

Hai tempo entendín que meu pai empregaba outras ferramentas para capturar a cerimonia: a fotografía, a natureza, e en menor medida, pero non menos importante, a palabra.

A marca. Decátome de que esas son as cicatrices que me compoñen. Tarde entendín que non todas as familias eran así. Porque non se trataba só dos grandes momentos, senón dun modo de mirar, de vivir.

“Miña nai dixo no día do teu bautismo: Esta nena alumeará por onde pase.

No día de hoxe farei uns enxertos de cerdeira e maceiras.

Que medren.”

De aí veñen os meus poemas.

Por iso escribo.